Dân tộc Việt Nam có nền văn hóa tâm linh đa dạng, phong phú. Một trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt là thờ cúng ông bà tổ tiên. Và sập thờ sơn son thếp vàng là một nét đẹp trong tín ngưỡng thờ cúng đó.
Ý nghĩa sập thờ sơn son thếp vàng
Hòa trong dòng chảy văn hóa của các dân tộc Á Đông, người Việt cho rằng ông bà tổ tiên mất đi là chỉ mất về phần thể xác, còn linh hồn vẫn ở lại với con cháu. Thông thường, mỗi gia đình người Việt thờ ông bà tổ tiên đến 3 đời. Con thờ cha, mẹ, ông bà, ngoài ra các bà cô, ông mãnh chết trẻ, chết vào giờ thiêng cũng được nhớ đến lập ban thờ để quanh năm hương khói. Ở các làng quê truyền thống, các dòng họ còn lập nhà thờ họ để nhớ đến ơn Tiên tổ người đã khai sáng công đức cho con cháu trường tồn phát triển. Những gia đình đạm bạc có thể chỉ lập bàn thờ tự đóng bằng gỗ đơn sơ hoặc tận dụng luôn nóc tủ để làm ban thờ. Ngày nay, kinh tế khá giả hơn, nhiều nhà còn dành riêng 1 gian khang trang cho việc thờ cúng với sập thờ sơn son thếp vàng thêm phần trang trọng.
Cách bày trí trên sập thờ sơn son thếp vàng
Trên bàn thờ, sập thờ sơn son thếp vàng không thể không có bát hương. Bát hương được ví như ngôi nhà để Tiên Tổ đi về. Bát hương được bài trí theo số lẻ, được làm từ sành sứ, những gia đình có điều kiện có thể dùng bát hương bằng đồng, chạm trổ rồng phượng cầu kỳ. Trong lòng bát hương có thể muối, gạo hoặc dùng tro sạch đốt từ rơm rạ thơm phủ đầy.
Hai bên bát hương là hai chiếc nên có 1 chiếc lọ lục bình (bằng gỗ hoặc bằng gốm). Chiếc độc bình này dùng để cắm hoa vào ngày Tết, rằm, mùng một, ngày thường để không, ly nước thanh tịnh, ly rượu thờ…
Những điều cấm lỵ khi đặt sập thờ sơn son thếp vàng
Khi đặt sập thờ sơn son thếp vàng, chúng ta cần lưu ý những điều sau:
Bàn thờ, sập thờ không được để lộ thiên tức là để phía sau trống trải hoặc có cửa thông gió phía trên…
Tối kỵ để các vật nặng lên bàn thờ, sập thờ kể cả việc kê bàn thờ ngay dưới đòn nóc, đầu dư…
Không để các vật sắc nhọn mang hung khí như sắt thép, góc tủ, mép bàn hướng thẳng vào bàn thờ.
Tránh chọn kê bàn thờ gần những nơi uế tạp như phòng ngủ, phòng tắm, nhà vệ sinh. Nếu đặt bàn thờ ở tầng dưới thì tầng trên không nên là bếp hoặc nhà tắm… Tốt nhất là chọn gian thờ ở nơi cao ráo, sạch sẽ…